DENEY
ÇOK EĞLENDİREN
ÇÖZÜNEN BUZULLAR
OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENİ
GAMZE ŞİMŞEK
Yaz sezonu için şöyle sularla ve buzlarla bir deney yaparak serinleyelim istedim. Bu yüzden bu sayıdaki etkinliğimiz "Çözünen Buzullar" olacak. Deneyimizin kahramanları karbonat ve sirke. Hazırlaması da çok kolay! Önce küçük kek ya da muffin kalıbına karbonat ve su ekleyip üzerine mini hayvan figürleri yerleştiriyoruz. Buzlukta donmasını sağlıyoruz. Ayrı bir kapta ise sirke ve mavi gıda boyasını karıştırıyoruz ve sonra deneyimiz hazır oluyor.
Arkasındaki Bilim
Deneyin başlıca konusu; dünyadaki küresel ısınma yani başka bir ifadeyle dünyamızdaki sıcaklık derecelerindeki değişimdir. Küresel ısınmadan dolayı eriyen buzullar...
Dünyanın dışını saran ve biz canlıların yaşaması için gerekli koşulları sağlayan şey atmosferdir. Atmosferde ise farklı oranlarda farklı farklı birçok gaz bulunmaktadır. Bu gazların en önemlileri şüphesiz ki oksijen ve karbondioksittir. İnsanların üretim ve tüketim eylemleri sonucu oksijen seviyesinde düşüş ve karbondioksit seviyesinde artış meydana getirir. Karbondioksit oranının değişmesi nedeniyle güneş ışınları atmosferde daha fazla tutulmaktadır. Bu da sıcaklık artışına sebebiyet vermektedir. Tabi sıcaklık arttığında da buzullar erimeye başlamaktadır.
Keşif ve Sohbet
Bizler de bu çözünen buzullar deneyimizde yeryüzündeki bu iklim değişikliği sonucu eriyen buzulları modellemiş olduk.
Bu keşifte kullandığımız sirke asit özellikteyken karbonat baz özelliktedir. Bunları bir araya getirdiğimizde oluşan kimyasal tepkime sonucunda ortaya çıkan gaz ise karbondioksittir. Hızla erimeye başlayan buzullar ise su seviyesinin yükselmesine sebep olmaktadır. Bu da canlıların yaşam alanlarının sular altında kalmasına neden olmaktadır.
Tüm bu deney boyunca çocuklarla buzulların erimesini, iklim değişikliklerini ve bunun yaşamımızdaki etkilerini konuşabilirsiniz. "Çözünen Buzullar" deneyini 1,5 yaşından itibaren çocuklarınız ile birlikte evde uygulayabilirsiniz. 4 yaşına kadar olan çocuklarınız buzulların çözünmesinden dolayı oluşan kabarcıklardan ve hayvanların buzun içerisinden çıkmasından bir hayli keyif alacaktır. 4 yaş üzeri çocuklarınızla ise işi biraz daha ilerletip onlara daha bilgi verici konuşmalar yapabilirsiniz. Asit ve bazın yani sirke ile karbonatın etkileşimin nasıl olduğunu birlikte gözlemleyerek keşfedebilirsiniz. Bu etkileşim ile ortaya çıkan karbondioksit gazını dünyadaki mevcut durum ile bağdaştırarak üzerine sohbet edebilirsiniz.